امامزاده ابراهیم بن موسی بن جعفر(ع) معروف به امامزاده نرمي

نويسنده:        زمان انتشار :  28 ژوئن 2015  14:15      تعداد بازديد :  5,811 بازديد       

امامزاده ابراهیم بن موسی بن جعفر(ع) معروف به امامزاده نرمي

بنا بر مدارک و منابع مکتوب، این امامزاده مدفن حضرت ابراهیم بن موسی بن جعفر(ع) و فرزندش اسماعیل است که به اعتقاد مردم منطقه و همچنین علمایی چون آیت الله مرعشی نجفی، فرزند بی واسطه حضرت موسی بن جعفر(ع) به حساب می آید. این امامزاده در دولت آباد منطقه برخوار، در محله زمان آباد(معروف به نرمي) در ده کیلومتری شمال اصفهان واقع شده است از جمله کتبی که در آنها ذکری از این امامزاده رفته است، می توان به این آثار اشاره کرد:

۱- عالم و مورخ بزرگ حاج محمد هاشم‌ بن محمد علی خراسانی، مؤلف کتاب منتخب التاریخ در صفحه۷۵۱ نام پنج مکان از قبور امامزادگان مدفون در اصفهان را با مشخصات و محل دفن ذکر نموده‌ و مکان پنجم را این‌گونه معرفی کرده‌ است :«قبر شریف جناب امامزاده ابراهیم بن موسی بن جعفر (ع) که واقع است در یکی از بلوک اصفهان و او الآن مشهور است به امام‌زاده نرمی ».

۲- مرحوم آیت الله‌ حاج میرزا محمد باقر چهار سوقی روضاتی در کتاب روضات الجنات جلد اوّل صفحه۱۳۴  می‌نویسد :« قبر ابوالفتوح اسعد عجلی، واعظ، فاضل، پارسا و عابد که از فقهای شافعی بوده و از بزرگان مشایخ صوفیه و اجلّای رؤسای آنان بوده است، در داخل بقعه امامز،اده ابراهیم بن موسی بن جعفر (ع) در خارج از دروازه‌ طوقچی قرار دارد»

۳- مورخ و محقق معاصر، حسین عمادزاده اصفهانی در کتاب زندگانی امام هفتم (ع) نیز اشاره ای به این مکان دارد(سجادی نسب، ۱۳۸۵ : ۳-۱۰).

در کتاب گنجینه آثار تاریخی آمده است بقعه مبارکه امامزاده ابراهیم معروف به امامزاده نرمی، در زمان سلاطین صفویه ساخته شد و شاه عباس صفوی در سال ۱۰۰۲ هجری بقعه ارزنده ای برای آن ساخت (هنرفر، ۱۳۵۲ : ۳۶۸).

به روایتی، امامزاده ابراهیم بن موسی بن جعفر (ع) با فرزندش اسماعیل از مدینه رهسپار ایران شد و زمانی که به دامنه کوه های کرکس نطنز رسید با مأمورین حکومتی درگیر شد و به دامنه کوه کرکس پناه برد، جایی که امروزه به نام قدمگاه او در میانافراد محلی از شهرت فراوانی دارد. امامزاده ابراهیم اندکی بعد از پناهگاه خارج شد و زمانی که به قلعه دستجرد رسید دشمنان به او حمله کردند. ایشان پس از مجروح شدن به روستای زمان آباد (مکان فعلی امامزاده)  پناه بردند و زیر پل سیلابی پنهان شدند. شخصی، ایشان را پیدا کرد و به منزل خود برد ولی ایشان پس از چند روز در اثر جراحات به شهادت رسیدند.

در دیگر روایت های شفاهی برخی محلیان می توان این داستان را با اندکی تغییرات ملاحظه کرد، به طور مثال، در روایتی ابراهیم بن موسی (ع ) زمان مجروحیت به پسرشان اسماعیل که در مدینه بود، نامه ای می نویسند و اسماعیل بعد از شهادت پدر به این مکان می رسد و باعث بسط و گسترش تشیع در این منطقه می گردد. ساخته شدن محراب موجود در امامزاده نیز به دلیل همین حضور و اقامه نماز جماعت و اشاعه مذهب تشیع دانسته میشود.

قابل ذکر است شهرت این مکان به امامزاده نرمی در منابع نیامده است، ولی به روایت محلیان و متولیان، وجه تسمیه آن ناشی از تغییر شکل دادن کلمه نامی به نرمی و چرخش های گفتاری است. به اعتقاد آنان از قدیم الایام شهرت کرامات امامزاده در میان مردم، آن را به نامی ملقب می سازد به گونه ای که از دور و نزدیک، پذیرای زائران می گردد.
از آثار تاریخی ارزشمند این مکان می توان به بقایای گچبری محرابی که در دوره آل بویه (قرن ۴ و ۵ ه.ق) ساخته شده است اشاره کرد که در طی بازسازی ها و تعمیرات کشف شد و در آستان نگهداری می شود. این گچبری از نظر معماری، همتای محراب مسجد جامع اصفهان گزارش شده است .

دور تا دور ضریح این امامزاده آراسته به اشعاری خط خوش است که با دادن نشانه هایی به مخاطب خود، وجوه اهمیت و تقدس مکان را متذکر می شود:

نام مقدسش ابراهیم و در جهان
او را رضا برادر و معصومه خواهر است

پایین پا بود پسرش دفن هان بدان
کاینجا شبیه قبر حسین است و اکبر است

با شور و اشتیاق و ادب کن زیارتش
زیرا که جبرئیل نگهبان این در است

دم را بدان غنیمت و بنمای کسب فیض
هم صاحب کرامت و هم ذره پرور است

دانی که این مکان ز چه بابت منور است
دارد صفای خلد برین و معطر است

این شوکت و جلال که داده است ذوالجلال
خود بارگاه زاده موسی بن جعفر است

در این شعر و سایر اشعاری که به تعداد نسبتاً زیادی توسط مردم منطقه سروده شده است به بر این که امامزاده فرزند امام موسی بن جعفر و برادر امام رضا(ع) و حضرت معصومه (س) است،تاکید فراوانی می شود.

 

 

اشعار در امامزاده نرمی توسط بسیاری از محلی ها سروده شده است برای نمونه :

این بارگاه قدس که این سان منور است
دارالشفای زاده موسی بن جعفر است

آهسته با ادب تو بنه پا در این مکان
کاین نو نهال گلشن پاک پیمبر است
***
بر هفتمین امام ضیاء بصر بود
بر هشتمین امام یقین دان برادر است
***
تو چه کیمیا نگاهی که اگر نظر نمایی
غم زائرت به آنی ز دلش به در نمایی

تو دوای دردمندان تو امید غم نصیبان
تو پناه بی پناهان و تو یاور غریبان

 

چشم گردون را ضیا بخشد غبار این غبور
هست هم دارالشفا هم مأمن دلهاستی (سجادی نسب، )

يکی از نکات، وجود مقابر اشخاص دیگر در امامزاده است. در امامزاده نرمی گورستان مردم عادی منطقه درست در صحن قرار دارد. در واقع این امر را باید یکی از کارکردهای مکان های مقدس برای جلوگیری از فراموشی نام و یاد متوفی و جاودانگی او، جلوگیری از تخریب مقبره به دلیل حرمت امامزاده و شفاعت و تصور ایمن ماندن از عذاب الهی به واسطه حرمت امامزاده دانست.

در امامزاده، مکان مذهبی به دلیل شهرت و مرکزیت یافتن، انواع فعالیت های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و عبادی دارد که مجموعه ای از عناصر اداری و تشکیلاتی را به وجود آورده است. مانند پایگاه بسیج، هیأت امنا، خادمان، امور خیریه، مراکز آموزشی (مثل نهضت سواد آموزی، کلاس های هنری، مجالس ختم قرآن، کانون فرهنگی)، قرض الحسنه و… که می توان آنها را عرصه عمومی برای حضور مسلمانان و بروز رفتار اجتماعی و حیات مدنی دانست. مکان های مذهبی کارکرد نیایشی اجتماعی را توأمان با هم دارند اما در مناطق مختلف، درصد متفاوتی از این امر قابل مشاهده است. شاید بتوان ادعا کرد در جایی که کارکرد اجتماعی مکان مقدس پر رنگ باشد، مرکزیت آن نیز بیشتر می شود. این نکته حتی به لحاظ بصری نیز ملموس است.

 

 

 

 

 

 

ارسال دیدگاه

نظر خود را به ما بگویید.